«ΖΩ (Σ)ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΖΩ»
«Να ζεις το παρόν –αυτό είναι το μυστικό της καλής ζωής», ακούμε ή διαβάζουμε συχνά, καθώς άνθρωποι με πολύ διαφορετικές απόψεις ή αντιλήψεις για τη ζωή φαίνεται να συγκλίνουν σ΄αυτή την προτροπή, δίνοντάς της έτσι τη χροιά μιας γενικής αλήθειας.
Μία από τις προσεγγίσεις αυτές είναι πιστεύω και εκείνη των φωτογράφων καθώς η φωτογραφική διαδικασία (πράξη) είναι μια εμπειρία που σε φέρνει πολύ κοντά στη βιωμένη πραγματικότητα αυτής της προτροπής, μια και η παρατήρηση του κόσμου, την οποία εκ προοιμίου προϋποθέτει η δημιουργία μιας φωτογραφίας, είναι συνυφασμένη με την πλήρη απορρόφηση από εκείνο που συμβαίνει γύρω σου τη στιγμή που φωτογραφίζεις.
Όσοι από μας κάνουμε χρήση αυτού του μέσου που λέγεται φωτογραφία, γνωρίζουμε πολύ καλά την αίσθηση του χρόνου που περνάει χωρίς να το καταλάβουμε, το ευεργετικό «χάσιμο» μας εκείνες τις ώρες και την πλήρη έξοδο ακόμη και από τον εαυτό μας και τα όσα μας απασχολούν.
Όσοι πάλι δεν έχετε αυτή την εμπειρία μέσω της φωτογραφίας ανατρέξτε σε κείνες τις στιγμές της ζωής σας που συνεπαρμένοι από αυτό που ζούσατε, ξεχάσατε ό,τι μπορεί να σας απασχολούσε στο πριν εκείνων των στιγμών.
Οι παραπάνω σκέψεις, που μας ωθούν στην αναβίωση της αίσθησης τέτοιων στιγμών, ανακαλούνται μες στη μνήμη για να μας υπενθυμίσουν την σημαντικότητα που κρύβει μέσα της η βίωση του παρόντος και της αποφασιστικής στιγμής που υπογράμμισε ο Cartier Bresson, της στιγμής δηλαδή που «το σώμα, το μυαλό και η καρδιά μας βρίσκονται στην ίδια ευθεία».
Πόσο συχνά όμως βιώνουμε μια τέτοια αίσθηση; Ή πάλι πόσο μπορεί να μας κρατήσει η θετική επήρεια της συναισθηματικής ανάμνησης από τη βίωσή της; Με άλλα λόγια, πώς μπορούμε να απλώσουμε αυτή την εμπειρία μέσα στον χρόνο της ζωής μας, μέσα στην καθημερινότητά μας;
Ας συνεχίσουμε λοιπόν για λίγο ακόμη τις σκέψεις μας πάνω στο τι μπορεί να μας προσφέρει μια τέτοια εμπειρία, πέραν από την αίσθηση της πληρότητας και της ολόκληρης χαράς που μας προσφέρει η βίωση της συγκεκριμένης στιγμής.
Μέσα από μια τέτοια εμπειρία, λοιπόν, μπορούμε να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας πράγματα που εύκολα αποσιωπώνται μέσα στον θόρυβο του καθημερινού μας γίγνεσθαι, πράγματα που δίνουν μια γεύση από την ουσία, που μας προσθέτουν το αλατοπίπερο, τη χαρά και εν τέλει το νόημα της παρουσίας μας σε αυτόν τον κόσμο. Με άλλα λόγια το αίσθημα από τη βίωση μιας τέτοιας εμπειρίας έρχεται να μας υπενθυμίσει ποιο είναι το αληθινό ζητούμενο της ζωής.
Μια τέτοια εμπειρία, από την άλλη, θα το έχετε ίσως κι εσείς παρατηρήσει, αφυπνίζει μέσα μας τη διάθεση για ζωή, δίνει μια νέα πνοή στα όνειρά μας, γαργαλάει τις κοιμισμένες μας επιθυμίες, ξυπνάει διαθέσεις και χαμόγελα, μας κάνει να νιώθουμε σαν να είμαστε ερωτευμένοι και ο κόσμος μας φαίνεται μαγικός καθώς το αίσθημα που γεννά μέσα μας ο «άλλος» δίνει στην γνώριμη, οικεία και ίσως πληκτική καθημερινότητά μας έναν χαρακτήρα υπερβατικό, υποβιβάζοντας τις δυσκολίες και τα βάσανα μας σε πράγματα ασήμαντα και μηδαμινά.
Μια τέτοια εμπειρία κάνει τη ζωή της μέρας μας να μοιάζει πιο γεμάτη και πιο πλούσια, πιο πλήρης, πιο μεγάλη, πιο ενδιαφέρουσα. Δίνει τροφή και στη ψυχή μας που τόσο υποφέρει μέσα στο άδειο, την μηχανοποίηση, τον εφησυχασμό, την παθογένεια που μας υπαγορεύουν καθημερινά και με ποικίλους τρόπους τα μεγάφωνα της εποχής μας.
Μια τέτοια εμπειρία ξυπνάει μέσα μου την ενέργεια και τη ζωντάνια, μου δίνει ευεξία και το κέφι να σπάω τη ρουτίνα, να σαμποτάρω τις συνήθειες μου, να κάνω τις μικρές μου τρέλλες μες στην μέρα, να προκαλώ ανατροπές στο πρόγραμμά μου, να αναποδογυρίζω το προβλέψιμο ακόμη και του εαυτού μου, να κυκλοφορώ στους δρόμους με την αίσθηση του άτακτου παιδιού που παίζει με τα πράγματα, κρυφογελάει με τις ζαβολιές του.
Όλα τα παραπάνω «μαθήματα ζωής» τα χρωστάω στη φωτογραφία. Πήγαινε πάντοτε παράλληλα με τη σπουδή της η ζωή μου, και ό,τι έπαιρνα από τη μαθητεία μου στην τέχνη της εικόνας τα έκανα αναγωγή στην πράξη της ζωής μου, καθώς ανέκαθεν μου έμοιαζαν πολύ κοντά οι δυο τους, σαν φίλες κολλητές και αξεχώριστες.
Είτε λοιπόν φωτογραφίζετε στην καθημερινότητά σας είτε όχι, σας το συστήνω να το κάνετε σαν πείραμα, σαν ένα τρικ που θα σας βοηθήσει να ζείτε την κάθε μέρα στο παρόν της και να την κάνετε ξεχωριστή από τις άλλες, ακόμη κι αν σας λέει το μυαλό σας –δεν βαριέσαι, οι μέρες είναι σαν πιστό αντίγραφο η μια της άλλης- εσείς αντισταθείτε κι αγνοήστε το, κι αρχίστε να παρατηρείτε τα πάντα γύρω σας σαν φωτογράφος, σαν να σας έχει ανατεθεί αποστολή να ανακαλύψετε το θέμα της ημέρας ή να αναδείξετε την κρυμμένη, κάτω από την ασχήμια και τη βία κάθε είδους, ποίηση του κόσμου.
Κάνετε πράξη αυτό που μας άφησε παρακαταθήκη η Dorothea Langue «η φωτογραφική μηχανή είναι ένα όργανο που διδάσκει τους ανθρώπους πώς να βλέπουν χωρίς μια μηχανή».
