Όλα στον κόσμο που ζούμε έχουν μια φωτεινή και μια σκιερή πλευρά. Κι αυτή η πραγματικότητα είναι που συντελεί στην αίσθηση της συγγένειας και της ενότητας των πάντων, όσων υπάρχουν γύρω μας και μέσα μας. Ενώ όμως ό,τι αφορά τον περιβάλλοντα κόσμο, το γύρω μας δηλαδή, μοιάζει να αποδεχόμαστε αυτή την πραγματικότητα, ίσως γιατί είμαστε εξοικειωμένοι με τις πολικότητες μέσα στις οποίες ζει η φύση (φως και σκοτάδι, δημιουργία και καταστροφή, πάνω και κάτω, αρσενικό και θηλυκό), όταν πρόκειται για τον εαυτό μας, το μέσα μας, δηλαδή, η άρνηση της σκιερής πλευράς είναι η πιο συνηθισμένη μας αντίδραση. Ίσως, σε αυτό να συμβάλλει μια φυσική κλίση που μας κάνει να προτιμάμε το φως και τη χαρά και να αποστρεφόμαστε ό,τι δεν μας αρέσει!
Ένα, λοιπόν, από τα πράγματα που μαθαίνουμε στην πορεία του χρόνου είναι ότι η αποστροφή ή και το βίαιο ξερίζωμα δεν ταιριάζουν στη Σκιά, αφού δεν συμβάλλουν καθόλου στο κλίμα της χαράς, της πληρότητας και της γαλήνης που έχουμε, πιστεύω, ανάγκη για να νιώθουμε καλά. Απεναντίας! Μια τέτοια στάση δυσκολεύει στο έπακρο τη ζωή και τις σχέσεις μας, αφού η αποποίηση της Σκιάς μας «χρεώνεται» εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά σε ό,τι βρίσκεται έξω από μας. Κι έτσι επιρρίπτουμε το φταίξιμο για ό,τι δεν μας αρέσει σε ανθρώπους και καταστάσεις που βρίσκονται γύρω μας, προβάλλοντας πάνω τους τη σκιώδη πλευρά του εαυτού μας.
Όταν φτάνουμε στο σημείο να το κατανοήσουμε αυτό, μας δίνεται ταυτόχρονα και η ευκαιρία να πάρουμε μια κρίσιμη απόφαση. Είτε να συνεχίσουμε να ζούμε μια μισερή και εμπόλεμη ζωή είτε να προβούμε σε διορθωτικές κινήσεις που θα μας επιτρέψουν να αποδεχθούμε αυτή την πραγματικότητα και να αναζητήσουμε τα μέσα που θα μας βοηθήσουν να συμπεριφερθούμε με διαφορετικό τρόπο στη Σκιά μας, συμφιλιώνοντάς την και όχι αντιπαραθέτοντάς την με το Φως.
Σε αυτόν ακριβώς τον διαφορετικό χειρισμό της Σκιάς μπορεί να μας βοηθήσει η φωτογραφία, καθώς το φως και η σκιά αποτελούν το αλφάβητο της φωτογραφικής τέχνης. Στη φωτογραφία αγαπάμε τη σκιά και την αξιοποιούμε με τρόπο δημιουργικό. Η εναλλαγή δε του φωτός με τη σκιά και το αρμονικό τους πάντρεμα είναι στοιχείο ενδιαφέροντος, καθώς οδηγεί συχνά στην καλλιτεχνική συν-κίνηση – ζητούμενο κάθε έργου που θέλει να υπηρετήσει την τέχνη.
Ένα ακόμη στοιχείο που συνηγορεί στη βοήθεια που μπορεί να μας προσφέρει η φωτογραφία στη δημιουργική αξιοποίηση της Σκιάς είναι ότι στις φωτογραφίες μας αποτυπώνονται, με τρόπο ασυνείδητο, πολλά από εκείνα που συνηθίζουμε να κρύβουμε κάτω από το χαλί της συνείδησής μας. Προσωπικά, η θέαση των φωτογραφιών μου, με αυτογνωσιακή ματιά, μου έδειξε, ότι ακόμη και στις πολύ πρώιμες φωτογραφικές μου λήψεις, αποτυπώνονταν πολλά από εκείνα που αποτελούσαν τη σκιώδη μου πλευρά: τα μοτίβα και οι περιοριστικές μου πεποιθήσεις, τα δίπολα και οι διχασμοί, οι αξιακές ενδοσυγκρούσεις που εμπόδιζαν την αίσθηση της ενότητάς μου.
Η ενδιαφέρουσα καλλιτεχνικά φωτογραφία (ακόμη κι εκείνη που απλώς δημιουργείται με αυτή την αρχική πρόθεση) καταγράφει μια αρμονική συνύπαρξη αντίθετων πραγμάτων ή καταστάσεων, βοηθώντας μας έτσι με αυτόν τον τρόπο να συμφιλιωθούμε με τις δικές μας αντιθέσεις και αντιφάσεις, να χτίσουμε γέφυρες και να δημιουργήσουμε συνδέσεις, με στόχο την ανάδειξη της ομορφιάς.
Κι ας κρατήσουμε στο μυαλό μας ότι η απόλυτη αρμονία που μπορεί να οδηγήσει στην έκσταση μπορεί αντίστοιχα να οδηγήσει και στην απόλυτη βαρεμάρα. Είναι η εναλλαγή του Φωτός με τη Σκιά που κάνουν συναρπαστικές, τόσο την τέχνη όσο και τη ζωή μας!
Περισσότερα στο βιβλίο Inner Vision Photography.
